otworzyć

otworzyć
1. Nie mieć do kogo ust, pot. gęby otworzyć «nie ma w pobliżu nikogo, z kim można porozmawiać»: Nie było do kogo ust otworzyć. Powinowaci i znajomi byli poruszeni, zatroskani, ale trzymali się z daleka. M. Ławrynowicz, Diabeł.
2. Nie otworzyć ust, pot. gęby «nie odezwać się, nie wziąć udziału w rozmowie»: Mając sobie tyle do powiedzenia, zawstydził się na myśl, że przez cały czas u Kościuka ust nie otworzył. J. Parandowski, Niebo.
3. Otworzyć duszę, serce przed kimś «wyjawić komuś swoje najskrytsze myśli, uczucia, zwierzyć się komuś»: Synu mój, krzyknęłam w ciemność nocną, dlaczego nie poradziłeś się matki, dlaczego przed nią serca swego nie otworzyłeś? S. Łubiński, Ballada.
4. Otworzyć komuś oczy (na coś) «ukazać komuś prawdziwy stan rzeczy, pouczyć, uświadomić kogoś»: Moim obowiązkiem solidarności kobiecej jest otworzyć jej oczy na twoje postępowanie. S. Mrożek, Teatr 3.
5. Otworzyć oczy «obudzić się»: Siedział przy niej, drzemała, nasłuchiwał jej słabego oddechu. Otworzyła oczy, uśmiechnęła się (...). Z. Kubiak, Kawafis.
6. Otworzyć ogień «rozpocząć strzelanie»: Na korytarzu napastnicy porzucili zakładników i zaczęli uciekać. Wtedy policjanci otworzyli ogień. GW 14/03/2000.
7. Otworzyć usta, buzię, pot. gębę
a) «zacząć mówić»: Miała zadeklamować wierszyk, lecz dostała tremy i mimo podpowiadań ani rusz ust nie mogła otworzyć. T. Dołęga-Mostowicz, Kariera.
b) «zdumieć się, zostać czymś zaskoczonym»: Wesoły nastrój prysnął. Chirurg spojrzał na krawca zaskoczony, krawiec otworzył usta. M. Choromański, Zazdrość.
8. (Szeroko) otworzyć oczy, usta «zdziwić się, być zaskoczonym»: Aż usta otworzyła szeroko dobra zwrotniczowa. – Kto by się to spodziewał. Malec, a gada jak stary. J. Korczak, Maciuś.
Otwierać podwoje zob. podwoje 1.
Otworzyć (komuś, sobie) drogę do czegoś zob. droga 17.

Słownik frazeologiczny . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • otworzyć — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś} {{/stl 8}}oczy {{/stl 13}}{{stl 8}}{na coś} {{/stl 8}}{{stl 7}} uprzytomnić coś komuś; udowodnić komuś, że się mylił; ukazać mu rzeczywisty obraz sytuacji : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dopiero przeczytanie „Archipelagu Gułag”… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • otworzyć — dk VIb, otworzyćrzę, otworzyćrzysz, otwórz, otworzyćrzył (otworzyćwarł), otworzyćrzony a. otwarty otwierać ndk I, otworzyćam, otworzyćasz, otworzyćają, otworzyćaj, otworzyćany 1. «odemknąć coś zamkniętego przez przekręcenie sprężyny zamka,… …   Słownik języka polskiego

  • otworzyć (się) — {{/stl 13}}{{stl 7}}ZOB. otwierać (się) {{/stl 7}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}nie mieć do kogo ust [gęby] otworzyć; nie otworzyć gęby; nie otworzyć ust {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • otworzyć granice — {{/stl 13}}{{stl 7}} zezwolić na przekraczanie granic państwa i przebywanie na jego terytorium bez żadnych formalności urzędowych {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • otworzyć [rozdziawić] gębę — {{/stl 13}}{{stl 33}} wpaść w podziw, zdziwić się, zdumieć się :{{/stl 33}}{{stl 10}}Otworzył, rozdziawił gębę, jak to usłyszał. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • otworzyć [rozewrzeć, rozedrzeć, rozpuścić] gębę [i syn.] ( — otworzyć [rozewrzeć, rozedrzeć, rozpuścić] gębę [i syn.] ({{/stl 13}}{{stl 8}}{na kogoś}{{/stl 8}}) {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} zacząć krzyczeć na kogoś w sposób ordynarny, wulgarny, awanturować się z kimś, używając wyzwisk i… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • otworzyć usta — {{/stl 13}}{{stl 7}} odezwać się, powiedzieć coś : {{/stl 7}}{{stl 10}}No, w końcu otworzyłeś usta, już myślałem, że się obraziłeś na dobre. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • otworzyć się — Otworzyły się komuś oczy (na coś) «ktoś poznał, uświadomił sobie coś»: Na początku nie byłem przeciwnikiem tego filmu, bo być może go nie zrozumiałem. Dopiero po trzecim obejrzeniu otworzyły mi się oczy. J. S. Mac, Amway. Klapka się komuś… …   Słownik frazeologiczny

  • nie mieć do kogo ust [gęby] otworzyć — {{/stl 13}}{{stl 7}} nie mieć z kim porozmawiać, być samotnym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Cały dzień pracowałem sam i nawet nie miałem do kogo ust otworzyć. Podczas wakacji wszyscy stąd wyjeżdżają, nie mam dosłownie do kogo gęby otworzyć. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • nie otworzyć gęby — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot., {{/stl 8}}{{stl 7}}to samo co nie otworzyć ust: Nie otworzyć gęby w czasie dyskusji. Myślałem, że coś powie, a on ani gęby nie otworzył. {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”